تا چند سال پیش، تقریبا همه کوره ها و دیگر وسایل مشابه صنعتی، که در دمای بالا کار می‌کنند، با استفاده از دیرگدازه های بی شکل‌دار و از پیش پخته پخته شده با ابعاد نسبتا کوچک، طراحی و ساخته می‌شدند.
البته بتنها و سیمانهای دیرگداز به عنوان ملات، بتن کوبیدنی، جرمها یا بتنهای پاشیدنی برای کارهای تعمیراتی و ترمیم سطحی به کار می‌رفت ولی علی رغم تاریخچه طولانی برخی از جرمهای یکپارچه که به حدود ۸۰۰۰ سال قبل هم می‌رسد، در صنعت کوره سازی کاربرد محدودی داشتند، اما مجداد در قرن گذشته خصوصا ۵۰ سال اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته‌اند.
مزایا و معایب آجرهای نسوز بی شکل
به کارگیری و مصرف این نوع از آجرهای نسوز مزایا و معایبی به همراه دارد که در ادامه برخی از مزایای آجرهای نسوز بی شکل را توضیح خواهیم داد.
مزایای آجر نسوز بی شکل
- فرایند تولید کوتاه‌تری نسبت به ساخت آجر نسوز شکل دار دارند. زیرا در ساخت جرمها مراحل شکل دهی و پخت در دمای بالا حذف می‌شود.
- فریاند ساخت این مواد بسیار آسان است و نیاز به سرمایه گذاری سنگنین برای خرید تجهیزات و ماشین آلات احتیاج ندارند.
- بنابراین قیمت تمام شده آجر نسوز بی شکل بسیار پایین‌تر خواهد بود.
- عدم نیاز به مراحل پخت از دیگر مزایای آجر نسوز بی شکل است
- با نداشتن مرحله‌ی پخت از اتلاف انرژی جلوگیری شده و در نهایت مصرف سوخت و آلودگی به شدت کاهش می‌یابد.
- جرمهای دیرگداز به دلیل درز کمتر نسبت به اجرهای شکل دار افزایش بازدهی بیشتری دارند.
- استفاده از آجرهای نسوز یکپارچه زمان سوخت کوره را کاهش می‌دهد.
- زمان تعمیرات کوره با استفاده از این آجرها کاهش می‌یابد
- مقاومت مکانیکی بهتر آنها در مقابل لرزش و ضربه نسبت به آجرها منجر به افزایش عمر آجر نسوز می‌شود.
- مواد نسوز یکپارچه نسبت به مواد نسوز شکل دار، انبساط حرارتی کمتری دارند، همچنین تعداد درزهای انبساطی آنها نسبت به آجرها کمتر است.
- معمولا آجرهای نسوز چگالی کمتری نسبت به آجرهای شکل دارد دارند.
معایب آجرهای نسوز بی شکل
اشاره به جنبه‌های منفی این نوع جرم نسوز موجب خواهد شد تا در زمان پیشنهاد و انتخاب آنها دقت لازم به عمل آید.
در زیر عمده‌ترین معایب آجر نسوز بی شکل را ذکر خواهیم کرد.
- از آنجایی که عملیات خشک و پخت در خارج از کارخانه اتفاق می‌افتد، امکان بروز خسارت به دلیل اشتباه در نصب و عملیات حرارتی نامناسب وجود دارد.
- انبارداری جرمهای نسوز به علت تغییر میزان رطوبت آنها بسیار مشکل بوده، به طوری که امکان تخریب خواص جرم نیز وجود دارد.
- پیش بینی رفتار ترمودینامیکی دیرگدازهای شکل دار قبل از بهره برداری در مقایسه با جرمهای دیرگداز یکپارچه دقیق تر است.
تقسیم بندی آجر نسوز یکپارچه
با توجه به مصارف گونان گون این نوع آجر تقسیم بندی آن‌هم متفاوت بوده اما به طور کلی بر اساس روش‌های شکل دهی تقسیم بندی این نوع اجر نسوز به شکل زیر است.
| مواد دیرگداز | توضیحات |
| جرمهای ریختی | حاوی دانه‌های ریز و درشت با سیمان مناسب |
| جرمهای ماله کشی | یک نوع جرم دیرگداز ریختنی است |
| جرمهای پلاستیک | همراه با آب و افزودنیهای دیگر |
| جرمهای کوبیدنی | مشابه جرمهای دیرگداز پلاستیک است که درصد آب کمتری دارد |
| جرمهای آسترکاری | همراه با آب و افزودنیهای دیگر که قابلیت نصب مناسبی دارد. |
| جرمهای پاشیدنی | شامل دانه‌های ریز و درشت است – با قابلیت پاشش |
| جرمهای تزریقی | جرمهای دیرگداز با قابلیت تزریق در کوره‌ها |
| جرمهای لرزشی | جرمهای دیرگداز با قابلیت رختن همراه با لرزش |
نتیجه گیری
به صورت کلی آجرهای نسوز بی شکل برای صنایع مختلف مانند فولاد و سیمان بسیار کاربردی هستند و مزایای بسیار بیشتری نسبت به آجر نسوز شکل دار دارند.
در صورتی که نیاز به مواد نسوز، آجر نسوز و به صورت کلی دیرگدازه ها دارید می توانید از طریق لینک زیر با شرکت فرانسوز یزد در ارتباط باشید.
شرکت فرانسوز یزد یکی از شرکت های پیشرو در صنعت نسوز کشور است که در سال ۱۳۷۶ تاسیس گردید و اولین قرار داد خود را با شرکت فولاد آلیاژی ایران بست.
https://faranasooz.com/
